Każde duże miasto ma swoje turystyczne hity. Na liście obiektów i miejsc z kategorii „must see” zazwyczaj widnieją najważniejsze zabytki, symbole miasta, punkty najbardziej popularne i charakterystyczne. Nie inaczej jest w przypadku Gdańska. Stary gród nad Motławą ma takich atrakcji turystycznych całe mnóstwo, wszak to miasto z długą historią. Liczący ponad 1000 lat Gdańsk ma wiele miejsc, w których czuć ducha przeszłości i słychać echo minionych epok. Zobaczcie, które z nich wylądowały na naszej liście Top Ten.
Każde duże miasto: Warszawa, Poznań, Kraków czy Wrocław może się pochwalić rankingiem miejsc najczęściej odwiedzanych. Zazwyczaj atrakcje turystyczne zlokalizowane są w obrębie Starego Miasta. W przypadku Gdańska mówimy jednak o nieco szerszym terenie – Śródmieściu. Tworzą go dwa obszary: Stare i Główne Miasto. Oba możecie dokładnie poznać podczas naszych jednodniowych wycieczek. Których miejsc w Gdańsku absolutnie nie można pominąć? Oto nasze rekomendacje.
1. Fontanna Neptuna. Czy wiecie, że Gdańsk ma aż Trzy Neptuny?
Zabytkowa fontanna, symbolizująca Boga Mórz z trójzębem w dłoni, to jeden z głównych symboli miasta. To wręcz ikona, z którą każdy turysta robi sobie pamiątkowe zdjęcie, korzystając z życzliwości gołębi, które chętnie okupują pomnik i zapewniają Neptunowi całodobową ochronę.
Fontanna stoi w najbardziej reprezentacyjnej części Gdańska – na Długim Targu, tuż obok wejścia do Dworu Artusa. Projekt figury przedstawiającej Neptuna stworzył architekt i rzeźbiarz Abraham van de Blocke. Siedemnastowieczna fontanna, z odlanym w brązie posągiem boga, otoczonego legendarnymi końmi morskimi, syrenami, trytonami, pelikanami, łabędziami i innymi morskimi stworami, jest świadectwem fascynacji dawnych mieszczan kulturą antyku.
Neptun był tak bardzo popularnym motywem w mieszczańskiej sztuce i architekturze, że jego wizerunek został uwieczniony na niejednej gdańskiej kamieniczce. Istnieje pewne miejsce w Gdańsku skąd możemy dostrzec aż trzy jego przedstawienia. Podczas spaceru z naszym przewodnikiem ulokujecie się tak, aby dostrzec Trzy Neptuny.
2. Most Zielony. Czy naprawdę jest koloru zielonego?
Most Zielony, łączący Główne Miasto z Wyspą Spichrzów, jest najbardziej znanym mostem gdańskiego Głównego Miasta. Stojąc na moście, można podziwiać widok na rzekę Motławę, na stary dźwig portowy - Żuraw, na statek-muzeum Sołdek, Wyspę Spichrzów i gdańskie Spichlerze.
Przez wieki stanowił najważniejszą gdańską przeprawę mostową. W tym miejscu krzyżowały się dwa kluczowe szlaki komunikacyjne: wodna i lądowa. Kiedyś była to konstrukcja zwodzona, umożliwiająca przepływ statkom. Dziś jest to most przeznaczony tylko dla ruchu pieszego. Zachodni przyczółek mostu leży pod Zieloną Bramą.
3. Bazylika Mariacka. Z ilu cegieł została zbudowana?
Bazylika Mariacka zwana często „Koroną Gdańska” jest największym ceglanym kościołem gotyckim na świecie. Świątynia byłą budowana etapami przez 159 lat. Widać ją praktycznie z każdego miejsca w Śródmieściu Gdańska. Potężne mury i wieże wznoszą się wysoko nad panoramą miasta, co sprawia, że jest to wspaniały punkt widokowy.
Aby podziwiać widok ze szczytu świątyni, trzeba wspiąć się na wieżę na wysokość ponad 80 i pokonać aż 409 schodów. Część z nich wiedzie wąską, spiralną klatką schodową z epoki średniowiecza. Bazylika ma długość 105,2 m. Szerokość w transepcie 66,2 m. Kubatura wynosi 155 000 m. Na 26 wolno-stojących filarach wspiera się sklepienie gwiaździste i kryształowe.
Zwiedzając świątynię, warto zajrzeć na przyległą do niej ulicę Mariacką. Jest to jedna z najbardziej uroczych z gdańskich uliczek, na której zrekonstruowano przedproża. Mariacka znakomicie przywołuje niepowtarzalny klimat i charakter dawnej zabudowy Gdańska.
4. Brama Wyżynna. Czy wiecie, że tu mieści się PCIT i PROT?
Renesansowa Brama Wyżynna to niegdysiejsze wrota do miasta. Oddaje w pełni potęgę i majestat dawnego Gdańska. Stanowiła główną drogę wjazdową i . otwierała tzw. Drogę Królewską, którą przemierzali najwięksi władcy Polski i Europy.
Do 1895 znajdowała się w ciągu szesnastowiecznych fortyfikacji, pomiędzy Bastionem św. Elżbiety i Bastionem Karowym. Bramę zbudował Wilhelm van den Blocke. W górnej części bramy znajdują się trzy herby: w środku herb Polski, z prawej strony herb Gdańska, z lewej Prus Królewskich. Uwagę turystów przyciąga również imponująca rzeźba herbowa, gdzie godło Rzeczypospolitej na owalnej tarczy podtrzymywane jest przez dwa anioły.
Dziś w Bramie Wyżynnej mieści się punkt Pomorskiego Centrum Informacji Turystycznej (PCIT) oraz siedziba Pomorskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej (PROT).
5. Złota Brama. Ile figur stoi na jej szczycie?
Złota Brama przypomina rzymski łuk triumfalny. Bmiejska Głównego Miast jest zabytkiem architektury świeckiej, bo obronne znaczenie bramy było minimalne. Wyglądem miała dawać świadectwo miejskiego bogactwa i wskazywać na jego źródła. Pierwotnie w tym miejscu znajdowała się średniowieczna gotycka Brama Długouliczna, która została zburzona i zastąpiona bramą reprezentacyjną, a nie obronną. Ponieważ tu bierze początek ulica Długa, określenie „Złota Brama” nie jest historycznie uzasadnione. Brama rzeczywiście stała się architektoniczną wizytówką Gdańska, przejeżdżali tędy polscy królowie.
Budowla utrzymana w stylu manierystycznym nawiązuje do architektury klasycznej i ma kształt wrót podobny do łuku triumfalnego. Obie fasady bramy są zwieńczone attykami, na których ustawiono osiem alegorycznych rzeźb. Figury od strony zachodniej symbolizują dążenia mieszczan: „Pokój”, „Wolność”, „Szczęście” i „Sława”. Od strony wschodniej widać z kolei figury symbolizujące cnoty obywatelskie takie jak: „Zgoda”, „Sprawiedliwość”, „Pobożność” oraz „Rozwaga”.
6. Ratusz Starego Miasta. Czy wiecie, że Gdańsk ma dwa ratusze?
Ratusz Głównego Miasta należy do najcenniejszych zabytków miasta a manierystyczny wystrój Sali Czerwonej zalicza się do najpiękniejszych wnętrz ratuszowych w Europie. Ta gotycko-renesansowa budowla usytuowana jest na styku ulicy Długiej i Długiego Targu.
Jej sylwetka dominuje nad panoramą Drogi Królewskiej. To drugi po Bazylice Mariackiej najwyższy budynek Głównego Miasta. W okresie wakacyjnym można wejść na galerię widokową w wieży, skąd z wysokości około 50 metrów rozciąga się widok na panoramę Gdańska. Hełm wieży wieńczy metalowy złocony posąg króla Zygmunta Augusta.
Niegdyś ratusz był siedzibą władz najważniejszego obszaru Gdańska, nazywanego od XIV w. Głównym Miastem. Od połowy XV w. stał się centrum władzy dla całego miasta i siedzibą władz miejskich pozostał aż do 1921 roku. Jest to jeden z niewielu gdańskich zabytków, który ocalał z wojennych zniszczeń. Dziś mieści się tu siedziba Muzeum Gdańska.
Gdańsk ma także inny ratusz - Ratusz Staromiejski. Zapytajcie o jego przeznaczenie naszego przewodnika.
7. Wielki Młyn. Czy wiecie, że tu znajduje się Muzeum Bursztynu?
Średniowieczny zabytkowy młyn wodny na Starym Mieście w Gdańsku to jeden z największych obiektów przemysłowych średniowiecznej Europy. Napędzany był wodami Kanału Raduni i sprawował swą funkcję ponad 550 lat aż do 1945 roku. Znajduje się w pobliżu Ratusza Staromiejskiego, na Wyspie Młyńskiej i dziś można go podziwiać w nowej roli.
Budynek powstał za sprawą Krzyżaków w XIV wieku. Służył nie tylko do mielenia zboża na mąkę, ale był także magazynem (spichlerzem) i piekarnią. Pod koniec II wojny światowej został częściowo zniszczony, następnie w latach 60.został odbudowany i zaadoptowany do nowych funkcji. Dziś to siedziba Muzeum Bursztynu, w którym można podziwiać ponad tysiąc eksponatów. W zborach muzeum znajduje się największa bursztynowa bryła świata, która waży 68 kilogramów i pochodzi z indonezyjskiej wyspy Sumatra.
8. Kościół św. Katarzyny. Ile waży słynny gdański carillon?
Kościół św. Katarzyny powstał jako jedna z najstarszych budowli sakralnych Gdańska, a zarazem najstarszy kościół parafialny na Starym Mieście w Gdańsku. Dzieje kościoła sięgają XII w.
Wieża, z pięknym barokowym hełmem, którego autorem jest Jacob van den Block, od 1575 roku mieści w sobie ogromny carillon. Składa się on z 50 dzwonów i waży aż 15 ton. Melodie dzwonów wciąż rozbrzmiewają na Starym Mieście.
Kościół św. Katarzyny kilkukrotnie ucierpiał w pożarze. W 1905 roku w wieżę kościoła uderzył piorun, co skutkowało doszczętnym spaleniem więźby dachowej i zawaleniem sklepień. Spłonął siedemnastowieczny hełm, a wraz z nim ogień strawił pochodzący z 1738 roku carillon. Po II Wojnie Światowej, w czasie której kościół ponownie spłonął, przeprowadzono odbudowę, a w wieży kościelnej można obejrzeć kolekcję zegarów wieżowych. Od czasu zakończenia II wojny światowej w świątyni prowadzono liczne prace renowacyjne i rekonstrukcyjne. Były one konieczne także po pożarze w 2006 roku, kiedy spłonął dach kościoła.
Kościół Św. Katarzyny wyróżnia nie tylko carillon i kolekcja zegarów wieżowych, ale także powstały w 2011 roku i zamontowany tutaj pierwszy na świecie zegar pulsarowy, czyli najdokładniejszy zegar świata.
9. Kościół Św. Brygidy. Co kryje się w jego wnętrzach?
Kościół św. Brygidy nazywany niekiedy „bursztynową bazyliką” to druga świątynia, która ma duże znaczenie dla mieszkańców Gdańska. Jest kojarzona ze współczesną historią Polski, kiedy stała się bastionem "Solidarności”. To tutaj powstało centrum opieki duszpasterskiej nad strajkującymi robotnikami, to tu znaleźli schronienie i wsparcie członkowie zdelegalizowanej „Solidarności”.
Historia kościoła sięga XIV wieku. Wówczas w tym miejscu stała Kaplica Pokutnic p.w. św. Marii Magdaleny. To tu wystawiono trumnę z ciałem Brygidy Szwedzkiej. Otoczona za życia opinią świętej zmarła w Rzymie. Gdańsk był przystankiem na trasie żałobnego konduktu zmierzającego do szwedzkiej Vadsteny. Wydarzenie wywarło tak wielki wpływ na gdańszczan, że zapoczątkowało to kult św. Brygidy, podtrzymywany przez osiadły w mieście w 1386 r. zakon Brygidek.
Dziś kościół jest atrakcją turystyczną ze względu na słynny monumentalny bursztynowy ołtarz oraz… kryptę czaszek.
10. Stocznia Gdańska. Czy wiecie, że tu narodziła się Solidarność?
Stocznia Gdańska jest jednym z najstarszych i najdłużej funkcjonujących na Pomorzu zakładów przemysłowych. Jej początki sięgają połowy XIX wieku. Byłą jedną z największych polskich stoczni na lewym brzegu Martwej Wisły i na Ostrowiu. Powstała po 1945 roku na terenach, gdzie wcześniej istniały niemieckie stocznie. W ciągu swojej działalności zbudowała ponad 1000 w pełni wyposażonych statków pełnomorskich, m.in.: kontenerowców, statków pasażerskich i żaglowców.
Gdańska stocznia, w której kiedyś produkowano okręty wojenne na potrzeby Niemiec, stała się po wojnie kolebką polskiej wolności. To właśnie tutaj zaczęły się dwa najważniejsze protesty w powojennej historii kraju: tragiczny Grudzień 1970 roku oraz zwycięski Sierpień 1980 roku, który przyczynił się do upadku komunizmu. Stocznia zyskała światową sławę jako miejsce narodzin Solidarności, a jej rola podkreślona została w 2014 roku poprzez przyznanie jej Znaku Dziedzictwa Europejskiego nadawanego obiektom, które odegrały szczególną rolę w kształtowaniu kultury i historii.
Symbolicznym miejscem jest Brama nr 2, czyli jedno z wejść na teren Stoczni Gdańskiej. Ze względu na bliskość budynków dyrekcji oraz dworca kolejowego była uznawana za główne wejście na teren zakładu. Przeszła do historii w sierpniu 1980 roku po podpisaniu porozumień sierpniowych.
Na terenie dawnej Stoczni Gdańskiej dziś mieści się Europejskie Centrum Solidarności. Prezentowana w nim wystawa opowiada m.in. o historii „Solidarności”, która narodziła się właśnie tutaj.
Wszystkie miejsca chętnie Wam pokażemy i odkryjemy jeszcze więcej tajemnic. Wspomniane atrakcje leżą na trasie dwóch spacerów, jakie organizujemy dla Was po polsku i angielsku. Sprawdź nasze oferty: Droga Królewska i ciekawe zakamarki oraz Stare Miasto i jego tajemnice.